Ποιος διατύπωσε τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης;
Ο Howard Gardner, διατύπωσε τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, έπειτα από έρευνες που διεξήγαγε πάνω στη γνωστική ψυχολογία, ψυχομετρία, νευρολογία, φυσιολογία και ανθρωπολογία. Ο Gardner είναι αμερικανός ερευνητής, καθηγητής Ιατρικής και Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, καθηγητής μάθησης στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, γνωστικός και αναπτυξιακός ψυχολόγος. Το 1998, υποστήριξε ότι υπάρχουν οκτώ διαφορετικά και ανεξάρτητα είδη νοημοσύνης. Πρότεινε, επίσης, ένα ένατο είδος νοημοσύνης, την υπαρξιακή νοημοσύνη, η οποία συνδέεται με τη δυνατότητα ορισμένων ατόμων να συλλογίζονται υπαρξιακά ερωτήματα, η οποία ωστόσο δεν έχει αποδεικτεί με βάσιμα στοιχεία.
Τι πιστεύει ο Gardner;
O Gardner αμφισβήτησε τη μονοδιάστατη νοημοσύνη, που παραμένει σταθερή καθώς και τη σταθμισμένη μέτρησή της με διάφορους δείκτες. Η νέα θεωρία δεν βασίζεται πάνω σε IQ τεστ, καθώς τα περισσότερα μελετούν τη γλώσσα και τη λογική χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους άλλους τύπους . Δύο είναι οι βασικές θέσεις της θεωρίας του:
- Όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν αυτά τα είδη νοημοσύνης, είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους.
- Δεν υπάρχουν δύο άνθρωποι που να έχουν το ίδιο προφίλ νοημοσύνης (ούτε ακόμη οι απαράλλακτοι δίδυμοι), επειδή οι εμπειρίες τους είναι διαφορετικές.
Ποια είναι τα είδη Πολλαπλής Νοημοσύνης;
- Γλωσσική Νοημοσύνη: Το παιδί μαθαίνει ακούγοντας, διαβάζοντας, γράφοντας. Απολαμβάνει τις συζητήσεις. Μαθαίνει αντιγράφοντας βασικές έννοιες, γράφει ξανά όσα έμαθε με τον δικό του τρόπο, κρατάει σημειώσεις, μαγνητοφωνεί τον εαυτό του. Εκφράζεται γράφοντας ποιήματα ή μικρές ιστορίες, παίζει με τις λέξεις, χρωματίζει τη φωνή του ανάλογα με την περίσταση, διαπραγματεύεται με τους άλλους.
- Λογικομαθηματική Νοημοσύνη: Το παιδί σκέφτεται με έννοιες και αναζητά αιτίες και αποτελέσματα. Αναζητά μοτίβα και σχέσεις μεταξύ αντικειμένων ή καταστάσεων. Μαθαίνει δημιουργώντας λίστες με τα βασικά σημεία, χρησιμιποιεί διαφορετικές μεθοδολογίες για να λύσει προβλήματα. Εκφράζεται δημιουργώντας συνειρμούς μεταξύ αιτιών και αποτελεσμάτων, χρησιμοποιεί συστήματα για να έχει συνολική εικόνα, βρίσκει δημιουργικές και πρακτικές λύσεις.
- Κιναισθητική Νοημοσύνη: Το παιδί μαθαίνει καλύτερα όταν κινείται και όταν αλληλεπιδρά. Κατασκευάζει αυτά που μαθαίνει. Χρησιμοποιεί αντικείμενα. Εκφράζεται μέσα από γκριμάτσες και χειρονομίες. Βρίσκει διέξοδο συναισθηματικά μέσα από την άθληση ή τον χορό. Χρησιμοποιεί τα χέρια του για να αισθανθεί άνετα. Δραματοποιεί καταστάσεις για να επικοινωνήσει.
- Νατουραλιστική Νοημοσύνη: Το παιδί παρατηρεί το φυσικό περιβάλλον και έχει μια αυθόρμητη επικοινωνία μαζί του. Μαθαίνει μέσα από τον πειραματισμό και την εξερεύνηση. Κατηγοριοποιεί αντικείμενα και συμπεριφορές. Εκφράζεται επηρεαζόμενος από τα καιρικά φαινόμενα. Έχει ιδιαίτερη επικοινωνία με τη φύση. Ασχολείται με το περιβάλλον του αρέσουν οι εκδρομές στη φύση.
- Χωροταξική Νοημοσύνη: Το παιδί μαθαίνει μέσα από την οργάνωση και προτιμά τις εικόνες και τα σχεδιαγράμματα. Χρησιμοποιεί εικόνες, φωτογραφίες και τρισδιάστατα μοντέλα. Χρησιμοποιεί χρώμα για να ξεχωρίσει σημαντικές έννοιες. Του αρέσουν οι χάρτες και οι λαβύρινθοι. Εκφράζεται μέσα από εικόνες. Εργαλεία του είναι τα χρώματα και άλλα οπτικά μέσα. Βρίσκει διέξοδο συναισθηματικά μέσα από τη ζωγραφική και το σχέδιο.
- Μουσική Νοημοσύνη: Το παιδί μαθαίνει μέσα από μελωδίες, τόνους και ρυθμούς. Απολαμβάνει να ακούει ή να παίζει μουσικά όργανα. Ηχογραφεί τον εαυτό του ή διαβάζει δυνατά. Φτιάχνει στιχάκια για να θυμάται δύσκολες έννοιες. Εκφράζεται Παίζοντας κάποιο μουσικό όργανο. Βρίσκει διέξοδο συναισθηματικά μέσα από το τραδούδι.
- Διαπροσωπική Νοημοσύνη: Το παιδί μαθαίνει καλύτερα όταν είναι σε ομάδα, συνεργάζεται και συζητά. Απολαμβάνει την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων και την ομαδική εργασία. Χρησιμοποιεί την τεχνική brainstorming σε ομάδα. Εκφράζεται αλληλεπιδρώντας με άλλους μέσα από το θεατρικό παιχνίδι και τη δραματοποίηση. Ταυτίζεται με διαθέσεις και συναισθήματα άλλων.
- Ενδοπροσωπική Νοημοσύνη: Το παιδί εργάζεται μόνο του απολαμβάνοντας την ηρεμία του. Χρειάζεται χρόνο και μαθαίνει καλύτερα μόνος του. Αναπτύσσει τρόπους αυτομάθησης. Συνδέει αυτό που μαθαίνει με προσωπικά ενδιαφέροντα. Συνδέει αυτό που μαθαίνει με σκέψεις και συναισθήματα. Εκφράζαται με δημιουργικότητα και φαντασία. Οι σκέψεις του, επηρεάζουν σημαντικά το πώς εκφράζεται.
Βιβλιογραφική Αναφορά: Γαρυφαλάκη Ε. (2013) Πολλαπλή Νοημοσύνη, Διόπτρα.