Το προετοιμασμένο περιβάλλον Μοντεσσόρι είναι ένας από τους βασικούς εκπαιδευτικούς παράγοντες της μεθόδου. Οι Μοντεσσοριανοί παιδαγωγοί οργανώνουν το περιβάλλον της τάξης τους ώστε να καλωσορίζει τα παιδιά, να τα ενθαρρύνει να αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους και τα αντικείμενα του περιβάλλοντος. Ακόμη, τα βοηθά να αναπτυχθούν σωματικά, γνωστικά και κοινωνικά. Γι’ αυτό το λόγο, ένας από τους ρόλους του μοντεσσοριανού παιδαγωγού είναι να εξοικειωθεί με κάθε λεπτομέρεια της τάξης.
Τα παιδιά εμπνέονται από το προετοιμασμένο περιβάλλον που τους παρέχει ευκαιρίες αυτοδιόρθωσης και την αίσθηση της τάξης μέσα και έξω στο σχολικό τους περιβάλλον. Σκοπός του προετοιμασμένου περιβάλλοντος είναι να αισθάνονται τα παιδιά άνετα, ασφαλή και ξεχωριστά σε ένα καθαρό και ελκυστικό περιβάλλον με άφθονο χώρο για μετακίνηση.
Τι είναι αυτό που θα αντικρίσουν οι γονείς και τα παιδιά σε ένα Προετοιμασμένο Περιβάλλον Μοντεσσόρι;
- Οι τοίχοι έχουν ουδέτερο χρώμα και δεν φαίνονται υπερβολικά γεμάτοι
- Οι πίνακες τοποθετούνται στο επίπεδο ματιών των παιδιών
- Οι αίθουσες διδασκαλίας επιτρέπουν άφθονο φυσικό φως
- Υπάρχουν ράφια με Μοντεσσοριανά υλικά
- Τα ράφια δημιουργούν περιοχές μάθησης όπως: η γλώσσα, τα μαθηματικά, η πρακτική ζωή, τα αισθητηριακά, ο πολιτισμός, οι επιστήμες, ο χώρος βιβλιοθήκης, ο χώρος μουσικής και ο χώρος εικαστικών
- Το δάπεδο φαίνεται λαμπερό και καθαρό
- Υπάρχουν φρέσκα λουλούδια σε γυάλινα βάζα
- Υπάρχουν γλάστρες με φυτά
- Υπάρχει βεστιάριο για τα προσωπικά αντικείμενα των παιδιών
- Τα τραπέζια και οι καρέκλες είναι αρκετά ελαφριά ώστε τα παιδιά να μπορούν να τα μετακινήσουν ή να τα μεταφέρουν εύκολα
- Τα έπιπλα και τα υλικά είναι κατασκευασμένα από φυσικά υλικά, όπως ξύλο και τα διάφορα άλλα αντικείμενα είναι από μπαμπού, μέταλλο ή ψάθινα
- Χρήση πραγματικών αντικειμένων και αποφυγή των πλαστικών
- Τα έπιπλα, τα ράφια, οι καθρέπτες και οι νεροχύτες είναι στο μέγεθος των παιδιών
Στις τάξεις Μοντεσσόρι τα πάντα είναι καθαρά και συγυρισμένα. Το συγύρισμα της τάξης είναι ευθύνη όλων, παιδιών και εκπαιδευτικών. Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει το περιβάλλον κατάλληλα ώστε να είναι οργανωμένο και ελκυστικό για τα παιδιά. Το οργανωμένο, συγυρισμένο περιβάλλον δίνει την ελευθερία στα παιδιά να επικεντρωθούν σε περιόδους ταχείας ανάπτυξης αυξάνοντας τα επίπεδα συγκέντρωσής τους. Τα παιδιά κινούνται άνετα στο χώρο, επιλέγουν το υλικό που θέλουν να ασχοληθούν, το μεταφέρουν στο χώρο εργασίας και όταν τελειώσουν, το επιστρέφουν ξανά στη θέση του. Μπορούν να δουν και να αγγίξουν τα πάντα μέσα στο περιβάλλον της αίθουσας, με κάθε αντικείμενο να έχει συγκεκριμένη θέση. Στην τάξη, τα έπιπλα έχουν μέγεθος παιδιού και τα ράφια είναι χαμηλά, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να φτάσουν εύκολα τα υλικά. Τα χαμηλά ράφια επιτρέπουν στους παιδαγωγούς να μπορούν να βλέπουν όλα τα παιδιά στην τάξη.
Το Προετοιμασμένο Περιβάλλον Μοντεσσόρι είναι πάντοτε όμορφο και χαλαρωτικό, αναπόσπαστο κομμάτι στην ανάπτυξη ενός παιδιού όπως έλεγε η Δρ Μαρία Μοντεσσόρι. Είναι μια κοινότητα για παιδιά που έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει τη μέγιστη ανεξάρτητη μάθηση και εξερεύνηση.