Ποιους τομείς περιλαμβάνει το πρόγραμμα σπουδών Μοντεσσόρι;
Το πρόγραμμα σπουδών Μοντεσσόρι είναι ένα παιδοκεντρικό πλαίσιο μάθησης που ενσωματώνει τις γνωστικές, σωματικές, κοινωνικές και συναισθηματικές πτυχές της ανάπτυξης του παιδιού. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε βασικούς τομείς: Πρακτική Ζωή, Αισθητηριακά, Γλώσσα, Μαθηματικά και Πολιτισμός – Επιστήμες.
Κάθε περιοχή του προγράμματος σπουδών περιλαμβάνει μια σειρά από υλικά Μοντεσσόρι που το καθένα διδάσκει ένα μαθησιακό αποτέλεσμα. Μέσω της επανάληψης και της εξάσκησης, τα παιδιά αναπτύσσουν μια θεμελιώδη κατανόηση κάθε υλικού και κατακτούν τις βασικές ικανότητες σε κάθε τομέα του προγράμματος σπουδών.
Εκτός από τις πέντε βασικές περιοχές μάθησης, υπάρχει η περιοχή της ανάγνωσης και βιβλιοθήκης, η περιοχή της μουσικής και η περιοχή των εικαστικών τεχνών. Άλλοι σημαντικοί χώροι για την καθημερινή ρουτίνα των παιδιών είναι το βεστιάριο, ο χώρος προετοιμασίας υγιεινού σνακ, η κουζίνα στο ύψος των παιδιών, η παιδικές τουαλέτες και ο εξωτερικός χώρος.
Κάθε περιοχή του προγράμματος οριοθετείται με χαμηλά ανοιχτά ράφια στο ύψος των παιδιών. Τα υλικά τοποθετούνται στα ράφια με τη σειρά που θα χρησιμοποιηθούν. Είναι σημαντικό να εμφανίζονται λίγα υλικά στα ράφια τα οποία να προσελκύουν τα παιδιά, να ενδιαφέρονται και να θέλουν να εργαστούν.
Το πρόγραμμα σπουδών Μοντεσσόρι βασίζεται στις Παιδαγωγικές Αρχές που η Δρ Μαρία Μοντεσσόρι ανακάλυψε μέσα από πολλά χρόνια έρευνας και παρατήρησης των παιδιών. Παρατήρησε πότε ενδιαφέρθηκαν να μάθουν, πότε συγκεντρώθηκαν σε μια δραστηριότητα και τον τρόπο με τον οποίο μάθαιναν τα παιδιά. Κατάλαβε πόσο σημαντικά ήταν τα χρόνια νηπιακής και προσχολικής ηλικίας ώστε να αναπτύξουν τις αισθήσεις, την ανεξαρτησία, την αυτονομία, την αυτοδιόρθωση, τις κινητικές και γνωστικές τους δεξιότητες.
Οι πέντε τομείς του προγράμματος σπουδών Montessori
Πρακτική Ζωή
Το Πρόγραμμα Σπουδών Πρακτικής Ζωής ενσωματώνει εργασίες και δραστηριότητες που παρατηρούν τα παιδιά στην καθημερινή ζωή. Αυτές οι δραστηριότητες αναπτύσσουν την ανεξαρτησία, τον έλεγχο σώματος και τον συντονισμό της κίνησης, τη συγκέντρωση, τις λεπτές και αδρές κινητικές δεξιότητες και το αίσθημα της τάξης των παιδιών. Τυπικές πρακτικές δραστηριότητες ζωής περιλαμβάνουν μεταφορά, προετοιμασία φαγητού, μαθήματα χάρης και ευγένειας και καθαρισμό.
Αισθητηριακά
Οι αισθητηριακές δραστηριότητες βοηθούν τα παιδιά να βελτιώσουν τις αισθήσεις όρασης, αφής, ακοής, όσφρησης και γεύσης, ώστε να είναι σε θέση να οργανώσουν τις αισθητηριακές εντυπώσεις και την κατανόησή τους για τον κόσμο. Μέσω αισθητηριακών υλικών, τα παιδιά μαθαίνουν για την ομοιότητα και τη διαφορά, τις διαστάσεις, τα χρώματα και τα σχήματα και διακρίνουν τις μυρωδιές, τη γεύση και τον ήχο. Η αισθητηριακή εργασία προετοιμάζει επίσης τα παιδιά για τα μαθηματικά, τη γλώσσα και τη γεωμετρία διδάσκοντας στα παιδιά πώς να σειροθετούν και να ταξινομούν.
Μαθηματικά
Το Πρόγραμμα Σπουδών των Μαθηματικών διδάσκει στα παιδιά να κατανοούν αφηρημένες μαθηματικές έννοιες και σχέσεις μέσω εμπειριών μάθησης. Τα παιδιά μαθαίνουν να μετρούν, να αναγνωρίζουν και να ταιριάζουν σύμβολα αριθμών με την ποσότητα τους, να συσχετίζουν δεκαδικά μεγέθη και σύμβολα και να συνειδητοποιούν τις λειτουργίες της πρόσθεσης, της αφαίρεσης, του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης χρησιμοποιώντας τα υλικά Montessori.
Γλώσσα
Το πρόγραμμα σπουδών για τη γλώσσα παρέχει στα παιδιά τις γνώσεις και τις δεξιότητες για να αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους και να κατανοήσουν τη γλώσσα. Οι δεξιότητες που απαιτούνται για την ανάγνωση, τη γραφή και την προφορική γλώσσα αναπτύσσονται μέσω της πρακτικής εμπειρίας χρησιμοποιώντας το υλικό της γλώσσας Μοντεσσόρι.
Τα παιδιά μαθαίνουν τους ήχους γραμμάτων (φωνητικά), αναγνώριση και σχηματισμό γραμμάτων. Συνδυάζουν ήχους για να δημιουργήσουν λέξεις, μαθαίνουν πώς να δημιουργούν απλές προτάσεις και πώς να κρατούν σωστά ένα μολύβι. Οι προφορικές γλωσσικές δεξιότητες αναπτύσσονται μέσα από καθημερινές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, εμπειρίες ομαδικού χρόνου και μαθήματα χάρης και ευγένειας.
Πολιτισμός – Επιστήμες
Το Πρόγραμμα Σπουδών Πολιτισμός και Επιστήμες ενσωματώνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως: Γεωγραφία, Βοτανική, Ζωολογία, Επιστήμη, Ιστορία, Μουσική και Τέχνη. Μέσα από εξερευνήσεις πολιτισμού, τα παιδιά αναπτύσσουν μια κατανόηση του εαυτού τους, της κοινότητάς τους και του κόσμου.
Οι Μοντεσσοριανοί παιδαγωγοί προσφέρουν καθοδήγηση σε ομαδικές συζητήσεις και πρόσβαση σε φυσικά και Μοντεσσοριανά υλικά. Τα παιδιά μαθαίνουν να εξερευνούν με την επιστημονική μέθοδο το θέμα που τους απασχολεί. Ακόμη, μαθαίνουν να ανταποκρίνονται στη διαφορετικότητα με σεβασμό, εκτιμούν τη μουσική και την τέχνη και αναπτύσσουν επίγνωση της βιωσιμότητας.
Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα σπουδών Montessori;
Μέσα από το Μοντεσσοριανό Πρόγραμμα Σπουδών, τα παιδιά προχωρούν με τον δικό τους ρυθμό με βάση το στάδιο ανάπτυξης και τα ενδιαφέροντά τους. Οι Μοντεσσοριανοί παιδαγωγοί παρουσιάζουν τις δραστηριότητες στα παιδιά ατομικά, σε μικρές ομάδες ή στην ολομέλεια αναλόγως του υλικού και της περιοχής μάθησης. Οι πρώτες παρουσιάσεις υλικών αφορούν δραστηριότητες Πρακτικής Ζωής και Αισθητηριακά. Τα παιδιά εργάζονται ανεξάρτητα με το υλικό επαναλαμβάνοντας τις δραστηριότητες μέχρι να κατακτήσουν τις συγκεκριμένες δεξιότητες και να αναπτύξουν μια θεμελιώδη κατανόηση για κάθε τομέα του προγράμματος σπουδών.
Οι εκπαιδευτικοί Μοντεσσόρι χωρίς να διορθώνουν και να παρεμβαίνουν, παρατηρούν πώς μαθαίνουν τα παιδιά και καταγράφουν την πρόοδό τους. Ένας παιδαγωγός θα παρέμβει μόνο εάν χρειαστεί, για να ενθαρρύνει την ανεξαρτησία των παιδιών, καθώς υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της αίσθησης ενδυνάμωσης των παιδιών και της ικανότητάς τους να μαθαίνουν και να διατηρούν νέες δεξιότητες και πληροφορίες. Ο εκπαιδευτικός παρατηρώντας το παιδί, θα καταλάβει πότε αυτό θα είναι έτοιμο για να περάσει στο επόμενο στάδιο όπου του παρουσιάζει νέες δραστηριότητας κτίζοντας πάντα στις προηγούμενες γνώσεις.
Σκοπός του Μοντεσσοριανού Προγράμματος Σπουδών
Το Μοντεσσοριανό Πρόγραμμα Σπουδών είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που επίκεντρο έχει το παιδί. Κύριος σκοπός του είναι το παιδί να γίνει ανεξάρτητο, αυτόνομο, αισιόδοξο, με αυτοπεποίθηση, πρωτοβουλία, κριτική σκέψη, δεξιότητες ζωής, γνωστικές δεξιότητες, κοινωνικές δεξιότητες και κινητικές δεξιότητες.
Σκοπός επίσης είναι να αγαπήσει τη μάθηση, να μάθει πώς να μαθαίνει, να συνεργάζεται, να συγκεντρώνεται, να σέβεται, να αγαπά και να φροντίζει τον εαυτό του, τους γύρω του και το περιβάλλον. Το Μοντεσσοριανό Πρόγραμμα σπουδών δίνει τα εφόδια στο παιδί για ολόπλευρη μάθηση που θα τον καταστήσει έτοιμο για τη ζωή.